Faktorzy obecnie to bardzo istotni partnerzy dla polskich przedsiębiorców. Świadczą usługi finansowe stanowiące komplementarne źródło finansowania działalności gospodarczej, w stosunku do środków własnych czy kredytów i pożyczek. Oferta faktoringowa jest aktualnie bardzo różnorodna, dzięki czemu daje ogromne możliwości każdemu przedsiębiorcy. Faktoring umożliwia przede wszystkim szybkie i proste zaspokojenie najpilniejszych potrzeb płynnościowych, związanych z koniecznością terminowego regulowania zobowiązań, czy wypełnianiem obowiązków podatkowych. Dzięki tej formie finansowania przedsiębiorcy mogą rozwijać swoje biznesy, pomimo zamrożenia części swojej gotówki w formie należności, faktur z odroczonymi terminami płatności. Decydując się na faktoring warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów, które mają wpływ na to czy przedsiębiorca będzie zadowolony z tej formy finansowania, jak i współpracy z faktorem.
Rodzaje oferowanego faktoringu
Różnorodność ofert faktoringowych pozwala elastycznie dopasować się do potrzeb odbiorców faktoringu i budować rozwiązania zgodnie z ich oczekiwaniami. Jednak bardzo ważna jest świadomość przedsiębiorcy oraz doświadczenie faktora, aby przy zawieraniu konkretnej umowy faktoringowej przedsiębiorca znał swoje prawa i obowiązki. Faktoring bowiem opiera się na rzetelności kontrahentów i ich zdolności do regulowania swoich zobowiązań, przez co jest łatwiej i szybciej dostępny, niż kredyt w banku.
Wyróżniamy następujące rodzaje faktoringu:
Faktoring pełny (bez regresu) chroni przedsiębiorcę przed brakiem zapłaty za dostarczony towar lub wykonaną usługę. To firma faktoringowa bierze na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahentów. Zabezpieczeniem dla faktora jest w tym przypadku polisa ubezpieczeniowa. Prowizja jest zwykle wyższa niż w faktoringu niepełnym, gdyż uwzględnia m.in. koszty ubezpieczenia.
Faktoring niepełny (z regresem) oznacza, że przedsiębiorca solidarnie odpowiada za niewypłacalność swoich kontrahentów. Gdy odzyskanie środków przez faktora okaże się niemożliwe, przedsiębiorca jest zobowiązany do zwrotu sfinansowanej należności w całości do faktora. Z tej usługi korzystają przedsiębiorcy, którzy dobrze znają rynki zbytu swoich towarów lub usług. Finansowanie faktur wystawionych na sprawdzonych kontrahentów i wiarygodnych finansowo, pozwala obniżyć koszty pozyskania kapitału oraz pozytywnie wpływa na warunki współpracy z faktorem w przyszłości.
Faktoring mieszany zawiera w sobie zarówno elementy faktoringu pełnego, jak i niepełnego. Ryzyko niewypłacalności kontrahentów ponosi firma faktoringowa do określonej kwoty – ustalonego limitu faktoringowego. Powyżej tej kwoty przedsiębiorca odpowiada solidarnie z dłużnikiem i w przypadku braku zapłaty zobowiązany jest do jej zwrotu (kwoty ustalonej powyżej limitu faktoringowego).
Przy dużej liczbie kontrahentów ryzyko związane z zatorami płatniczymi jest rozproszone. Ewentualna straty wynikające z opóźnień w zapłacie przez jednego z nich nie wpłyną znacząco na kondycję przedsiębiorstwa, a monitowanie zapłaty raczej będzie mniejszym koszty niż ubezpieczenia całego portfela należności. Uzależnienie natomiast biznesu od jednego lub tylko kilku odbiorców, może zachwiać płynność finansową w przypadku utraty zdolności do bieżącego regulowania zobowiązań przez któregoś z nich. To ma istotne znaczenie przy wyborze pomiędzy faktoringiem pełnym (bez regresu) a niepełnym (z regresem).
W praktyce rynkowej spotkać można się również z:
Faktoring jawny oznacza, że każda transakcja sprzedaży faktury jest potwierdzana z dłużnikiem (płatnikiem faktury). Firma faktoringowa zawiadamia dłużnika o cesji, potwierdza prawidłowość wykonania usługi bądź dostarczenia towaru oraz datę płatności faktury. Celem takiego zawiadomienia jest również poinformowanie dłużnika o tym, że zmienił się wierzyciel i zapłata powinna nastąpić na nowe (wskazane na zawiadomieniu) konto bankowe. Faktoring jawny jest najpopularniejszą formą faktoringu w Polsce i ma zastosowanie w obsłudze zarówno transakcji krajowych, jak i międzynarodowych.
Faktoring cichy oznacza, że płatnik faktury nie bierze udziału w transakcji pomiędzy przedsiębiorcą (wystawcą faktury) i faktorem. Dłużnik nie jest informowany o cesji, a co za tym idzie – zobowiązanie reguluje on na konto bankowe wskazane na fakturze, a nie na konto faktora. Niezależnie od faktu otrzymaniu zapłaty za fakturę przedsiębiorca zobowiązany jest przekazać pieniądze do faktora w określonym na fakturze terminie zapłaty, a w przypadku braku wpływu środków faktor dochodzi należności od wystawcy tej faktury. Ta forma faktoringu ma zastosowanie tylko w przypadku faktoringu niepełnego. Faktor nie ponosi ryzyka niewypłacalności dłużnika tylko klient i to on zawsze musi uregulować należność. Faktoring cichy jest popularny wśród przedsiębiorców, którzy współpracują z kontrahentami o dużej przewadze konkurencyjnej, gdzie istnieje wyraźna nierównowaga stron transakcji. Powodem, dla którego firma decyduje się na faktoring cichy jest najczęściej brak zgody dłużnika na cesję wierzytelności.
Cena, warunki i procesy aplikacyjne
Niektóre firmy faktoringowe zachęcają do współpracy swoich klientów niskim kosztem finansowania, ale często na kolejnych etapach procesu transakcyjnego doliczają dodatkowe koszty (prowizję przygotowawczą, operacyjną, administracyjną, od niewykorzystanego limitu, za przejęcie ryzyka itp.) i w końcowym efekcie klient musi zapłacić faktorowi nawet 2x więcej, niż wstępnie szacowany koszt. Dlatego koniecznie trzeba zwrócić uwagę na cennik i dodatkowe opłaty m.in. czy faktor nalicza dodatkowe koszty za podwyższenie limitu finansowania lub wysłanie wezwania do zapłaty. Istotną rzeczą są zabezpieczenia w faktoringu takie jak np. weksel czy ubezpieczenie. Przy niektórych transakcjach część faktorów pobiera także opłaty za dodatkowe czynności administracyjne.
Nie wszystkie firmy faktoringowe stosują takie narzuty, warto jest zatem zapoznać się szczegółowo z ofertą co najmniej kilku faktorów. Jedną z przesłanek, które przemawiają za tym, że faktor stosuje optymalne stawki prowizyjne jest model prowadzenia biznesu. Nowocześni faktorzy (FinTechy jak np. Monevia.) zwykle kładą duży nacisk na innowacyjność procesów, on-linowe, bezdokumentowe procedury weryfikacji i minimum formalności po to, by skrócić czas i koszt finansowania. Faktorzy oferujący finansowanie w modelu online ograniczają wymogi dokumentowe, ich oferta pozbawiona jest wielu tradycyjnych barier występujących u tradycyjnych faktorów (np. rozproszenie kontrahentów czy minimalny wymagany obrót) a tym samym ich usługi są dostępne nawet dla najmniejszych firm, firm o słabszej kondycji finansowej a nawet startupów!
Usługi dodatkowe
Faktoring nie ogranicza się jedynie do finansowania należności lub zobowiązań. Naogół obejmuje również pakiet usług dodatkowych z zakresu zarządzania wierzytelnościami, co w dzisiejszych realiach jest dla przedsiębiorców ogromną wartością dodaną. Ponieważ to faktor staje się wierzycielem wtórnym, stosuje dodatkowe narzędzia odzyskiwania wierzytelności, które przyjmują tzw. funkcję prewencyjną. Należy pamiętać, że faktoring pozwala również obniżyć koszty prowadzenia działalności przez uwolnienie klienta od kilku działań operacyjnych polegających np. na pracochłonnych i uciążliwych procedurach związanych z monitorowaniem i egzekwowaniem należności. Do najpopularniejszych usług około-faktoringowych należą:
Monitoring należności to świetny sposób na zdyscyplinowanie spóźnialskich płatników. Faktor we własnym zakresie kontroluje zbliżające się terminy wymagalności i kontaktuje się z płatnikami w celu przypomnienia o zapłacie. Często mali przedsiębiorcy nie mają na to ani czasu, ani doświadczenia w prowadzeniu tego typu działań.
Windykacja należności to długofalowy i kosztowny proces, w którym doświadczenie odgrywa dużą rolę. Przejęcie tej funkcji przez faktora pozwala nie tylko ograniczyć koszty obsługi, ale i podtrzymać dobre relacje i zasady współpracy między kontrahentami.
Weryfikacja zdolności finansowej dłużnika – doświadczenie faktorów oraz wiedza pozyskiwana z różnych źródeł, pozwalają wcześnie wychwycić potencjalne problemy i w porę ostrzec firmę przed realizacją transakcji z budzącym wątpliwości kontrahentem. Takie informacje pozwalają uniknąć strat w przyszłości, wynikających ze współpracy z niewypłacalnymi firmami, a przy okazji badają czy są oni wypłacalni i wiarygodni finansowo tak by móc oferować im wydłużone terminy płatności. Jest to szczególnie istotne na początku współpracy z nowym kontrahentem, kiedy firma nie jest w stanie ocenić kondycji i moralności płatniczej potencjalnego klienta.
Kondycja finansowa faktora
Jeśli przedsiębiorca zamierza traktować faktoring jako stałe źródło finansowania, powinien wybrać faktora godnego zaufania oraz który sam wywiązuje się terminowo z własnych zobowiązań. Równie ważne jest doświadczenie, historia działalności oraz kondycja finansowa samego faktora. W końcu to instytucja, która ma wspierać finansowo i zabezpieczać obcy biznes, warto więc poznać opinie o faktorze zamieszczane w profesjonalnych serwisach finansowych i rankingach.
Biuro Obsługi
Atrakcyjność oferty faktoringowej to nie jedyna rzecz, która zachęca/powinna zachęcać do współpracy. Nawet najtańszy faktoring może zniechęcić przedsiębiorców, jeśli nie będzie możliwości kontaktu z biurem obsługi! Stosowanie nowoczesnych technologii pozwala optymalizować procesy transakcyjne, ale rozmowa i wsparcie doradcy powinny być ich nieodłącznym elementem – czasem mającym większe znaczenie niż cena.
