Cesja wierzytelności postrzegana jest jako jeden z podstawowych warunków umożliwiających skorzystanie z faktoringu. Dzięki niej możliwa jest bowiem zmiana wierzyciela bez zgody dłużnika.
Firma poszukująca finansowania w celu poprawy swojej płynności ma do wyboru takie produkty finansowe, jak cesja wierzytelności i faktoring. Wielu specjalistów podkreśla jednak, że sama cesja wierzytelności stanowi nieodłączny element faktoringu. Jak jest naprawdę?
W cesji wierzytelności biorą udział:
– cedent,
– cesjonariusz.
Cesja wierzytelności – co to jest
Cesja wierzytelności to przeniesienie uprawnień do wierzytelności wynikających z wystawionej faktury. To umowa, w której dotychczasowy właściciel (cedent) przekazuje osobie trzeciej (cesjonariuszowi) prawo do wierzytelności. Wraz z nim cesjonariusz otrzymuje wszelkie związane z wierzytelnością uprawnienia, np. prawo do zaległych odsetek.
Umowa zakłada przeniesienie wszystkich uprawnień do wierzytelności z wierzyciela na kupującego. To prosta, jednorazowa wymiana, podczas której dotychczasowy właściciel wierzytelności przestaje nim być, a wszelkie jego uprawnienia i konsekwencje spadają na nowego nabywcę.
Zarówno faktoring, jak i cesja wierzytelności, dotyczą sprzedaży wierzytelności. W przypadku sprzedaży w formie cesji mamy do czynienia z przeniesieniem prawa do wierzytelności na rzecz cesjonariusza. W ramach tej transakcji na kupującego wierzytelność faktora przechodzą wszelkie związane z nią prawa i obowiązki.
Z kolei sam faktoring to usługa bardzo zróżnicowana, która może występować w kilku różnych postaciach. W zależności od wybranego rodzaju ryzyko związane z nieściągalnością należności ponosi faktoring, faktor lub obie strony jednocześnie.
Zakaz cesji wierzytelności a faktoring
Polskie prawo nie wymaga zgody dłużnika na cesję, ponieważ sam dłużnik nie jest stroną umowy. Zdarza się jednak, że kontrahent zawiera w umowie zapis zakazujący cesji wierzytelności. Wówczas wierzyciel ma ograniczone możliwości dysponowania wskazaną należnością. To sytuacja szczególnie niebezpieczna dla małych podmiotów, które mogą mieć spore trudności w utrzymaniu płynności finansowej w przypadku problemów z wyegzekwowaniem należności, np. od większego i silniejszego kontrahenta. Brak swobody w zarządzaniu własnymi należnościami to dla takiej firmy duże ryzyko.
Wierzytelności objęte zakazem cesji leżą poza obszarem zainteresowania banków oraz innych instytucji finansowych. Warto jednak podkreślić, że niektóre firmy faktoringowe pomagają swoim klientom w uniknięciu zakazu cesji, włączając się w ich negocjacje z silniejszym kontrahentem. W wyniku takich rozmów zakaz cesji może zostać wykreślony z zawieranej umowy.
